تحریر نو - آن‌هایی که اسلحه داشتند، فکر نکردند به چه کسی نباید شلیک کنند

کنایه‌ی بهروز شعیبی به داوران فجر برای حذف "سیانور"؛

آن‌هایی که اسلحه داشتند، فکر نکردند به چه کسی نباید شلیک کنند

نشست پرسش و پاسخ فیلم سینمایی "سیانور" ساخته‌ی بهروز شعیبی به تهیه‌کنندگی سید‌محمود رضوی روز سه‌شنبه در دانشگاه تهران هم‌راه با نمایش فیلم با حضور بهروز شعیبی و پدرام شریفی بازیگر "سیانور" برگزار شد.

در ابتدای این نشست بهروز شعیبی کارگردان "سیانور" درباره ایده اصلی فیلم و ساخت اثری درباره وقایع سیاسی دهه ۵۰ گفت:مدتی پیش فیلمنامه ای از آقای مسعود احمدیان خواندم درباره وقایع سیاسی که در سال ۵۴ رخ داده و درباره شهیدان مجید شریف واقفی و مرتضی صمدیه لباف بود. اتفاقاتی که نسل من و شما از آنها دور بویم. همیشه به نظر می آید فیلم های که درباره انقلاب و پیش از آن ساخته می شود بیشتر در دهه های خاص و حول محور یکسری شخصیت های خاص شکل می گیرد. به‌طوری‌که ما از خیلی از اتفاقات آگاه نیستیم.

وی افزود: یکی دیگر از جذابیت های این فیلمنامه برای من پرداختن به شخصیت مجید شریف واقفی بود که اسم او هم اکنون سردردانشگاه صنعتی شریف است. اما ممکن است خیلی از ما حتی ندانیم که این عنوان چرا برای این دانشگاه انتخاب شده است. این بخش در گذشته کشور ما بوده اما مغفول واقع شده است. پس ازخواندن فیلمنامه شروع به جمع‌آوری یک‌سری اطلاعات کردم. پس از آن مشغول بازنویسی شدیم، اما برای من رفتن سراغ این فیلم همراه با ترس بود. چرا که باید من سراغ قصه ای از دهه ۵۰ می رفتم که از شعارزدگی که در این روزگار در فیلم های تاریخی می بینیم دور بوده و همچنین نباید شخصیت پردازی های فیلم کاذب جلوه می کرد. اما ما تمام مدت سعی کردیم با صداقت به قصه و تاریخ نگاه کنیم و از دادن شعار توسط خودمان در فیلم پرهیز می کردیم.

شعیبی ادامه داد: در همین راستا برای رسیدن به یک فضای درست و واقعی، سعی کردیم سراغ صحنه‌های دیده شده، نرویم. به‌همین دلیل تمام صحنه‌های فیلم در خیابان‌های تهران فیلم‌برداری شده و هیچ‌کدام جلوه‌های ویژه نیست. فکر کنم کار سختی بود ولی از نتیجه خیلی خوش‌حالم. امیدوارم کسانی‌که فیلم را می بینند، قضاوت پیشین را نداشته باشند.

این کارگردان درباره‌ی حمایت وزارت اطلاعات از سیانور عنوان کرد: این فیلم با سرمایه‌گذاری سید‌محمود رضوی ساخته شده است. اما به‌دلیل حساسیت موضوع ما یک ناظر از وزارت اطلاعات داشتیم که در طول کار مشاور ما بودند. اما هرگز به‌عنوان سرمایه‌گذار ما از این ارگان حمایت نشدیم.

پدرام شریفی در ادامه این نشست درباره همکاریش با پرویز پرستویی در "بادیگارد" و مهدی هاشمی در "سیانور" گفت: اتفاقا وقتی بازیگر مقابل، حرفه ای و بزرگ باشد کار برای طرف مقابل راحت تر است. آقایان هاشمی و پرستویی هم از بازیگران بزرگ سینما هستند که من از آن‌ها بسیار آموختم. در فیلم "بادیگارد" برای اولین‌بار بود که مقابل یک بازیگر بزرگ مثل اقای پرستویی قرار می‌گرفتم و خیلی استرس داشتم. اما او من را به‌عنوان یک هم‌کار پذیرفت و با هم‌راهی آقای پرستویی توانستم از پس نقش بربیایم. درباره‌ی آقای هاشمی هم واقعا وقتی از نزدیک با او روبرو شدم شخصیت مهربانی داشتند و آن‌قدر گرم برخورد کردند که حس کردم انگار مدت‌ها است او را می‌شناسم.

شعیبی درباره دستیابی به اطلاعاتی درباره سازمان مجاهدین گفت: اطلاعات درباره این سازمان در کتابهای زیادی وجود دارد. البته ما می توانستیم با شخصیت های مختلفی که در ان دوران حضور داشتند هم صحبت کنیم، مانند اقای عزت شاهی. البته یک کتاب سه جلدی درباره سازمان مجاهدین است که توسط مرکز اسناد انقلاب اسلامی چاپ شده است و یا کتاب خاطرات آقای عزت شاهی. به هر حال دسترسی به اطلاعات در این بخش کار سختی نبود.

کارگردان "سیانور" در پاسخ به این سوال که هدفش به غیر از آگاهی دادن به نسل جوان، در این فیلم چه چیزی بوده، افزود: به‌عقیده‌ی من اتفاقی که در این فیلم می‌بینید، در طول تاریخ بارها برای آدم‌ها رخ داده است. آدم‌هایی که به قول صمدیه لباف وقتی اسلحه دست می‌گیرن تازه باید فکر کنن به چه کسانی شلیک نکنن. معتقدم حذف کردن بدترین راه برای عقیده مخالف است. ما از چنین اتفاقاتی باید درس بگیریم که عقیده مخالف را قبول کنیم و با آن‌ها به بحث بشینیم. اگر نمی توانیم با آن‌ها بحث کنیم، عادت به هم‌نشینی با عقیده مخالف کنیم.

شعیبی در پاسخ به این سوال که چرا فیلم "سیانور" در جشنواره فجر توسط داوران دیده نشده و هیچ نامزدی برای سیمرغ نداشته است، گفت: من خوش‌حالم از این‌که شما امروز این فیلم را دیدید چراکه جشنواره فیلم فجر تمام شده است و متاسفانه آن کسانی‌که اسلحه دست‌شان بود، فکر نکردند به چه کسی نباید شلیک کنن. برای آن‌ها حذف کردن بهترین راه بود.

وی همچنین درباره این موضوع که "سیانور" را به وزیر ارشاد تقدیم کرده است، عنوان کرد: آقای علی جنتی یکی از فعالین سیاسی پیش از انقلاب بودند و حوزه‌ی فعالیت‌شان خیلی گستره بوده است. این نکته را وقتی که تحقیقات "سیانور" را انجام می‌دادیم برایم جالب بود و یک بعد دیگر از شخصیت‌شان را شناختم. برای همین خیلی خوش‌حال بودم که در زمان این وزیر "سیانور" ساخته می‌شود و فارغ از هرگونه ریا و سودجویی این کار رو انجام دادم.