مراسم تودیع و معارفهی مدیرکل هنرهای نمایشی صبح روز دوشنبه ۲۷ بهمنماه با حضور هنرمندان و مدیران مختلف هنرهای نمایشی در سالن کنفرانس تئاترشهر برگزار شد.
تحریرنو: در این مراسم اردشیر صالحپور، سرپرست ادارهکل هنرهای نمایشی تودیع و مهدی شفیعی بهعنوان مدیرکل جدید هنرهای نمایشی معرفی شد.
در این برنامه هنرمندان و مدیرانی چون پیروز ارجمند، حمیدرضا نعیمی، سعید اسدی، محمدحسین ناصربخت، نصراله قادری، اتابک نادری، علیاشرف طباطبایی، رحمت امینی، امیر دژاکام، محمود عزیزی، شهرام نوشیر، هادی مرزبان، علیرضا نادری، مرضیه برومند، داوود فتحعلیبیگی، یعقوب صدیقجمالی، حسین پاکدل، رویا بختیاری، مهدی افضلی، محمد ساربان، کوروش زارعی، یونس آبسالان، قادر آشنا، قطبالدین صادقی، هادی مرزبان، محمود عزیزی، حمید پورآذری، اصغر دشتی و بابک دربیکی، مدیر روابطعمومی وزارت ارشاد حضور داشتند.
محمود عزیزی بهعنوان نخستین سخنران مراسم عنوان کرد: همهی عزیزانی که پیش از این در مسند مدیریت بودند، نویدهایی برای ارزش دادن به فعالیتهای هنری به هنرمندان دادهاند که البته برخی موفق نشدند که مشکلات تئاتر را برطرف کنند اما هنر محجوب، رئوف و بیریای تئاتر همچنان به فعالیت خود ادامه میدهد چون تنها جایی است که آیینها و ادیان در آن زنده و پابرجاست.
وی افزود: تنها تقاضای من از آقای شفیعی این است که اگر نمیتواند باری را بردارد، بار مضاعفی را بر پیکر این تئاتر رنجیده اضافه نکند. علی مرادخانی نیز از بدنهی هنرهای نمایشی است و در دورانی که در حوزهی موسیقی فعال بود، رسما به بسیاری از خطرها تن داد. امیدوارم در فرصتی که باقی مانده، برنامههای حوزهی موسیقی و نمایش را پیگیری کند.
عزیزی یادآور شد: در هیچ حکومتی نمیتوان سهمی کمتر از سینما برای تئاتر قائل شد. موضوع سینما، موضوعی تجاری است و در همهجای دنیا برای تقویت بدنه، سرمایهگذاری روی آن انجام میشود اما ما برای حفظ هویت هنر، به تئاتر و موسیقی نیاز اساسی داریم. خانهی تئاتر در حال حاضر تنها نهاد ارزندهی موجود در تئاتر ماست. بنابراین امیدوارم بتواند بخشی از نیازهای هنرمندان را برطرف کند.
در ادامه ایرج راد، مدیرعامل خانهی تئاتر عنوان کرد: بارهاوبارها شاهد بر مسند نشستن افراد مختلفی بودهایم که برخی نام نیکی از خود به یادگار گذاشتهاند و برخی دیگر هنگامی که نامشان را میشنویم، مکدر میشویم. نکتهی مورد توجه این است که فردی که بر مسندی قرار میگیرد، باید مسئولیتپذیر باشد. بنابراین امیدوارم ما احساس گناه نکنیم و به جای آن، مسئولیتمان را متقبل شویم.
وی افزود: ما اینجا جمع شدهایم تا از زحمات کوتاه مدت آقای صالحپور تشکر کنیم. در طول این سالها هر جا که تئاتر بوده، صالحپور هم بوده است و او هیچگاه از بدنهی تئاتر جدا نمیشود و تنها مسئولیتش تغییر میکند. مهدی شفیعی هم بهنظر گزینهی مناسبی میرسد. چون او سالها در بدنهی معاونت هنری حضور داشته و با مسائل و مشکلات هنرهای نمایشی آشناست و در طول این سالها نیز هیچ حاشیهای در موردش شنیده نشده است.
مدیرعامل خانهی تئاتر یادآور شد: اما نکتهی مورد توجه دیگر این است که وی فردی جوان است و انرژی زیادی دارد اما باید با مشاوره و استفاده از خرد جمعی هنرمندان، کم تجربگیاش را جبران کند.
راد ادامه داد: خانهی تئاتر نیز مثل گذشته و تا جاییکه از دستش بربیاید، در خدمت مسئولین محترم خواهد بود چون اساس کار ما همیشه بر سازندگی بوده، نه ستیز. واقعیت این است که هنرمندان از عملکرد تئاتر در یک سال اخیر راضی نیستند، چون هیچکدام از مشکلاتشان حل نشده اما این صبر و امیدواری را داشتهاند که حرکت سازندهای شکل بگیرد.
در ادامه علیرضا نادری دربارهی وضعیت تئاتر کشور بیان کرد: آقای مرادخانی منرا میشناسید و میدانید که تند حرف میزنم اما امیدوارم که تلخ صحبت نکنم. من در طول ۹ ماهی که در خانهی تئاتر ماموریتی برعهده گرفتهام، تازه راهروهای ارشاد را یاد گرفتم و میدانید که برای چاپ نمایشنامهی "کوکوی کبوتران حرم" چندین سال سختی کشیدهام. من از سیستم تئاتر ایران بسیار آزردهام و بههمین دلیل وارد خانهی تئاتر شدم.
وی ادامه داد: اگر تندی میکنم بهخاطر آسیبی است که بخشی از تئاتر ما دیده است. کارکرد مدیران قبل از ما خوب نبوده و اگر منحنی دوره سوم جشنواره فجر را در نظر بگیریم، نسبت به جشنوارهی سیوسوم دچار سقوط شدهاست. بهنظرم تئاتر ایران دچار یک تهدید بزرگ است و ما موظفیم این مشکلات را منتقل کنیم.
این نویسنده و کارگردان تئاتر ادامه داد: دستآورد آقای طاهری در زمان مدیریتش چه بوده است؟ من انتظار داشتم امروز بهجای تودیع آقای صالحپور، تودیع آقای طاهری برگزار شود. چون اصلا متوجه مدیریت صالحپور نشدهام. متاسفانه ۸ سال قبل ماده واحدهای دربارهی موزهی تئاتر تصویب کردند اما اگر الان به مدیران ما بگویید ۸دقیقه دربارهی آن توضیح دهند، نمیتوانند. تئاتر ما موزه ندارد و این به آن معنی است که هویت و گذشته ندارد.
وی در پایان صحبتهایش عنوان کرد: امیدوارم نهایتا این دوره منجر به جذب خانوادهی تئاتر به خانهی تئاتر، طرح توسعهی فضاهای تئاتر ایران و توسعهی تئاتر ایران در کل کشور شود که اگر چنین وضعیتی رخ دهد، تازه بهسمت وضعیت بد خواهیم رفت.
حسین پاکدل نیز در سخنان کوتاهی متذکر شد: بعد از انقلاب ما انواع و اقسام مدیریتهای فرهنگی را داشتهایم. دورهای بود که مدیران را به زندان میبردند و در دورهی دیگر بهجای زندان بردن، مدیران را کتک میزدند و انگشتشان را در خیابان میشکستند. البته دورهای هم بود که بهما میگفتند هیچ اتفاقی رخ نمیدهد و هر چه میخواهید انجام دهید. البته گفتن این حرفها در ظاهر خندهدار است ولی نکات دردناکی را یادآور میشود.
وی ادامه داد: آقای شفیعی بهترین کار برای ما این است که ما را در مقابل خودمان بهما نشان دهید. من زمانی که به دفتر شما میآیم، با کسی که الان دارد اینجا حرف میزند، فرق میکنم. خدا به شما کمک کند و ما هم بهعنوان عضو کوچکی از جامعهی تئاتر بدون منت هر کاری از دستمان برمیآید، انجام میدهیم.
مرضیه برومند یکی دیگر از هنرمندان تئاتر نیز در این مراسم عنوان کرد: به لطف جشنوارهی عروسکی من دوباره وارد فضای تئاتر شدم، نه بهخاطر جذابیت و فریبندگیاش، بلکه بهخاطر کمبودها و مشکلاتش. آرزو دارم شفیعی با برنامه به تئاتر آمده باشد. آرزو دارم بازار فروش آثار نمایشی دوباره داغ شود. امیدوارم این تئاترهای محفلی و خصوصی که با مضامین روشنفکرانه، سیاه و تلخ به صحنه میروند، تبدیل به تئاترهای روشنگر با مضامینی عامتر شوند.
وی ادامه داد: امیدوارم محدودیتها برداشته و دهها تئاترشهر دیگر نیز راهاندازی شود. آقای شفیعی باید به این مسئولین پیله کرد و دائم موی دماغشان شد. متاسفانه من اسم تئاترشهر را گذاشتهام "خانه قمرخانم" چون تعداد محدودی میآیند کاری را میبینند و بعد همان تعداد به سالن دیگری میروند و کار دیگری را تماشا میکنند. پس مردم ما کجای این تئاتر جا دارند؟ ما باید صدای مردم باشیم و به خطیر بودن مسئولیتمان پی ببریم.
کارگردان فیلم "شهر موشها" افزود: آقای شفیعی مواظب جریانهایی که قلدرمآبانه میآیند و بودجه میگیرند، باشید. امیدوارم درِ دفتر شما نه مثل در دفتر علی منتظری که زیاد از حد باز بود، باز باشد اما آقای شفیعی مرعوب برخی از افراد که در ظاهر هارتوپورت میکنند ولی در باطن ساختوپاخت، نشوید، چون مسئولین از ترسشان به آنها پول میدهند تا ساکت شوند.
این کارگردان سریالهای تلویزیونی ادامه داد: آدم فرهنگی باید شرافتمندانه و با صرفهجویی بهنفع مردم زندگی کند. نکتهی دیگر اینکه مگر هر کس که دلش خواست کارگردانی کند، باید در این مملکت سالن بگیرد؟ باید همهچیز طبق چارچوب و در سطح معینی انجام گیرد. نهایتا امیدوارم تئاتر از این چهره زشتی که پیدا کرده، نجات پیدا کند. چون من خیلی سختی کشیدم که چهرهی تئاترشهر را برای جشنوارهی عروسکی پاک و تمیز کنم. شما بیایید خانهی عروسک را ببینید. مکان ما کوچک و فقیرانه است اما زیبا و تمیز است.
در ادامه علی مرادخانی معاون هنری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در سخنانی دربارهی وضعیت تئاتر کشور، گفت: ما تا امروز توانستیم ۱۶میلیاردو۳۷میلیون تومان برای معاونت هنری بودجه بگیریم که ۷میلیاردو۵۵۷هزار تومان آن به تئاتر اختصاص داده شدهاست. قبول دارم که کلا بودجهی ما اندک است ولی بههرحال با محدودیتهایی که بهما رسیده، سعی کردیم تئاتر را سرپا نگه داریم.
وی توضیح داد: البته برای بخشهای عمرانی و بازسازی تئاترشهر جداگانه هزینه کردهایم. ما ناچاریم از منابع مختلف برای تامینبودجه استفاده کنیم. من امیدوار بودم که ظرف ۲ سال بتوانم به نقطهی صفر برسم و بدهیها را تسویه کنم اما ما تا خردادماه ۱۰میلیارد تومان نیاز داریم تا در نقطهی صفر باقی بمانیم، با این وجود نباید از برنامههایمان غافل باشیم.
معاون وزیر ارشاد اضافه کرد: شورای مرکزی و شورای عالی تئاتر را باید راهاندازی کنیم تا از مشورت افراد مختلف بهره بگیریم. بچههای تئاتر ما باید در امنیت روانی باشند اما در عین حال باید به زیرساختهای تئاتر هم فکر کنیم. امیدوارم به مکانیزمی برسیم که کارها را شما انجام دهید و ما حمایت کنیم.
در ادامه اردشیر صالحپور سرپرست سابق ادارهکل هنرهای نمایشی بیان کرد: باور کنید من هیچ لذتی از دوران تصدیگریام نبردهام اما عشق من تئاتر است و به آن دلبستهام. خانمها، آقایان نه من و نه هیچ کس دیگری نمیتواند ما را نجات دهد، تنها چیزی که میتواند ما را نجات بخشد، مهربانی و امید است. پس حالا که ما خود، ناجی خود هستیم، باید آستینها را بالا بزنیم و برای تئاتر تلاش کنیم. تئاتر ایران به تغییر نظام ساختار اداری نیازمند است.
وی متذکر شد: متاسفانه طرح استقرار گروههای نمایشی که طرح بسیار خوبی بود، متوقف مانده که امیدوارم دوباره راهاندازی شود. انجمنهای نمایشی نیز در انفعالیترین وضعیت خودشان هستند. همچنین معتقدم که واژهی نظارت و ارزشیابی را هم باید تغییر دهیم، چون ما نظارت میدهیم تا به ارزشیابی برسیم. بنابراین اصل را باید بر ارزشیابی بگذاریم.
صالحپور در پایان صحبتهایش بیان کرد: همچنین فرهنگ نقدپذیری را باید ایجاد کنیم. لزوم راهاندازی شورای عالی تئاتر یا اتاق فکر یا همان مجلس مهستان تئاتر هم احساس میشد که این امر خوشبختانه محقق شد که نهایتا امیدوارم این شورا بتواند مشکلات تئاتر را برطرف کند.
مهدی شفیعی، مدیرکل جدید هنرهای نمایشی آخرین سخنران این جلسه بود.
وی عنوان کرد: دوستان قرار نیست اتفاق معجزهآسایی رخ دهد، چون همه ما بودجه و سختافزارها را میشناسیم اما در این مدت قرار است از ظرفیتها استفاده بهتری کنیم. اعتقاد من این است که تئاتر ایران بسیار بالنده است و اتفاق خوبی که در جشنواره تئاتر فجر شاهدش بودیم، حضور کارگردانهای زیر ۴۰ سال بود که ۸۰ درصد شرکتکنندگان را شامل میشد. متاسفانه امکانات و سختافزارهای ما نتوانسته به اندازه خلاقیت و استعداد هنرمندانمان رشد کند، اما من از همین جا به سهم خودم از تمام مدیران قبلی سپاسگزارم.
شفیعی اضافه کرد: باید در تئاترمان ساز و کاری را شکل دهیم که تشکیلات تئاتر ما فقط وابسته به تشکیلات دولتی نباشد، بلکه با کمپانیهای کوچک تئاتر مواجه شویم که فعالیتهای تئاتری را درون خودشان شکل دهند. وضعیت بودجهی تئاتر الان از همیشه بدتر است و جمعا بودجهی فعالیتهای تئاتری ما به ۱۰میلیارد هم نمیرسد.
وی در پایان صحبتهایش متذکر شد: متاسفانه ما بسیار با محدودیت مواجه هستیم و با دانستن این واقعیت، باید بهسمت سازندگی برویم اما با همین وضعیت، حمایت از تولیدات تئاتری نیز وظیفهای است که نباید فراموش شود. در گام اول معتقدم ایجاد مراکز تئاترشهر در تمام مراکز استانها از جمله کارهایی است که باید انجام گیرد.
در پایان این جلسه با اهدای لوح تقدیر به ارشیر صالحپور از دوران تصدیگری وی، تقدیر و با قرائت حکم مهدی شفیعی، وی بهعنوان مدیرکل هنرهای نمایشی معرفی شد.