پیدایش ابربانک‌ بر اثر ادغام بانک‌ها
آنچه پس از تحقق حجم وسیعی از ادغام در شبکه بانکی نمود پیدا می‌کند، شکل‌گیری یک ابر بانک است که تمرکز را در شبکه بانکی افزایش خواهد داد.
تاریخ انتشار : سه شنبه ۲۲ مرداد ۱۳۹۸ ساعت ۱۰:۳۷
 
پیدایش ابربانک‌ بر اثر ادغام بانک‌ها
 
آنچه پس از تحقق حجم وسیعی از ادغام در شبکه بانکی نمود پیدا می‌کند، شکل‌گیری یک ابر بانک است که تمرکز را در شبکه بانکی افزایش خواهد داد.

تحریرنو ؛ عوامل مختلفی در توضیح علل ادغام بانک­‌ها دخیل هستند و تاکنون نظریه‌های بسیاری در این خصوص ارائه شده است. هر یک از این نظریه‌ها به توضیح دلایل ادغام و اکتساب در بانکداری می‌­پردازند و در واقع محرک‌های ادغام در بانکداری را شناسایی می­‌کنند که شاید بتوان این عوامل را مزایا یا هم‌­افزایی­‌های ناشی از ادغام به حساب آورد.

مدتی است که طرح ادغام شش بانک در بانک سپه مطرح شده و در راستای این ادغام تاکنون اقداماتی از جانب بانک ادغام‌­پذیر بانک سپه انجام شده است. در حال حاضر مشکلات پیش­ روی بانک سپه به عنوان بانک ادغام‌پذیر مواردی مانند تعدد شعب، تعدد نیروی کار مازاد و تعیین تکلیف نوع قراردادهای کاری این حجم وسیع نیروی کار، مطالبات وصول نشده، تسهیلات تکلیفی و کفایت سرمایه است. از طرفی دارایی‌­های مازاد و منجمد فراوان در بخش مستغلات و مشارکت در ساخت املاک در شبکه بانکی و از جمله بانک‌­های موضوع ادغام و مضاف بر این اوضاع نابسامان بازار املاک و مستغلات در فرآیند ادغام، منجر به قفل بخش زیادی از نقدینگی در فرآیند ادغام شده است.

اما آنچه در این برهه از زمان در خصوص این ادغام بزرگ در شبکه بانکی ایران حائز اهمیت است، پیروی از یک الگوی همه‌جانبه در ادغام توسط بانک ادغام­‌پذیر است. به منظور حصول موفقیت در ادغام و بهره‌­برداری از مزایای ناشی از ادغام، بانک ادغام‌­پذیر باید از طریق تعامل مؤثر با سایر بانک­‌های ادغام­‌شونده، تمام جزئیات مالی، فنی و حقوقی ادغام را مدنظر قرار داده و این جزئیات را در قالب یک برنامه اجرایی مشخص مورد تأیید طرفین، اجرایی کند. سایر مواردی که در این برنامه اجرایی می‌­بایست مدنظر قرار گیرد فرهنگ­سازی و اتخاذ راهبردهای مناسب فرهنگی در میان کارکنان بانک­‌های موضوع ادغام است. این امر با برگزاری سمینارها و دوره‌های آموزشی سازمانی و ارتقای سطح فرهنگ و دانش سازمانی با هدف ایجاد سازگاری بین فرهنگ بانک‌­ها و کاهش تضاد منافع بین کارکنان بانک­‌های موضوع ادغام انجام می­‌شود. علاوه بر این، بانک ادغام‌پذیر می‌بایست ریسک‌­های مترتب بر ادغام را ارزیابی کرده و مدیریت و کاهش این ریسک­‌ها را در برنامه اجرایی تنظیمی مدنظر قرار دهد. مهم‌­ترین ریسک‌­های فرایند ادغام عبارتند از: ریسک اعتماد از جانب ذینفعان، ریسک اعتماد مشتریان و ریسک سیستماتیک بازار.

نکته مهمی که پس از تحقق این حجم وسیع از ادغام در شبکه بانکی نمود پیدا می‌­کند و اثرات کلان اقتصادی زیادی دارد، شکل‌­گیری یک ابر بانک در شبکه بانکی کشور است که منجر به دانه‌­بندی در شبکه بانکی شده و در نتیجه تمرکز را در شبکه بانکی افزایش خواهد داد. دانه‌­بندی در خصوص شرکت­‌ها مدت زیادی است که در ادبیات اقتصادی مطرح شده است اما تسری آن به بانکداری به تازگی از سوی محققین بانکداری مطرح شده و در مطالعات تجربی زیادی به اثبات عواقب کلان اقتصادی دانه‌­بندی در شبکه بانکی بر اقتصاد کلان در کشورهای مختلف پرداخته شده است. عواقب کلان اقتصادی دانه‌­بندی در شبکه بانکی می‌­تواند اثر غالب مثبت داشته باشد یا منفی. این امر بستگی به عملکرد ابربانک در شبکه بانکی بستگی دارد. لذا توجه به این امر نیز برای سیاست­گذاران ضروری است که با تشکیل ابربانک سپه، عملکرد این بانک، چه مثبت چه منفی، به سبب وجود اثر سیستماتیک در بانکداری کل شبکه بانکی و به تبع اقتصاد کلان را متأثر خواهد کرد.

در پایان لازم به ذکر است تصمیم به ادغام نیازمند وجود برخی پیش­ شرط‌­ها برای بانک‌­های موضوع ادغام است. لیکن پس از اتخاذ تصمیم به ادغام با بررسی تمامی جوانب، اقداماتی می­‌بایست از جانب بانک ادغام‌­پذیر در جهت به حداقل رساندن ریسک­‌های ناشی از ادغام و امکان بهره‌­برداری از هم­‌افزایی­‌های ادغام صورت گیرد در غیراین‌صورت ابربانک بزرگی در شبکه بانکی کشور شکل خواهد گرفت که مضاف بر این‌که دستیابی به اهداف ادغام را برای سیاستگذاران دشوار می‌سازد، تبعاتی را نیز از حیث اقتصاد کلان دربرخواهد داشت.

سیمین‌السادات میرهاشمی نائینی
منبع:پژوهشکده پولی و بانکی
کد مطلب: 19277